Οικολογία

Α. Η «ΠΡΟΣΦΟΡΑ» ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

·         Αποτελεί το «σπίτι» του ανθρώπου, τον χώρο για να υπάρξει, να επιβιώσει και να αναπτύξει όλες τις δραστηριότητές του.

·         Συνιστά τη βασική πηγή επιβίωσης για τον άνθρωπο, εφόσον από αυτήν αντλεί την τροφή του και τις πρώτες ύλες για όλα τα αγαθά του.

·         Προσφέρει σωματική υγεία, ευεξία, χαλάρωση και ψυχική αγαλλίαση.

·         Ενεργοποιεί την έμπνευση για επινοήσεις, εφευρέσεις και επιστημονική έρευνα.

·         Ευαισθητοποιεί την  καλλιτεχνική φαντασία και δημιουργία

Β. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΤΕΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ.

·         Υπερπληθυσμός: Η πρόοδος της ιατρικής, η βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης, η καλύτερη διατροφή, οι καλύτερες συνθήκες ζωής είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση της παιδικής θνησιμότητας, τη  θεραπεία πολλών ασθενειών. Ως  αποτέλεσμα, ο πληθυσμός του πλανήτη πολλαπλασιάζεται με ταχύτατους ρυθμούς (ενδεικτικά: έτος 1-1649=500εκ., 1650-1850=1δις, 1850-1930=2δις, 1930-1975=4δις, 1976-2004=6δις). Αυτό επιφέρει πολλαπλασιασμό των αναγκών και κατά συνέπεια, ταχύτερη «αφαίμαξη» των φυσικών πόρων.

·         Βιομηχανική επανάσταση: Η δραματική αύξηση των ρυθμών παραγωγής οδήγησε σε υπερεκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών, ρύπανση και παραγωγή προϊόντων ενεργοβόρων. (που τρώνε ενέργεια)

·         Καταναλωτισμός: Το σύγχρονο μοντέλο ζωής ευνοεί τη μαζική κατανάλωση, κατά προέκταση οδηγεί σε μαζική παραγωγή, γεγονός που συντελεί στην εξάντληση των φυσικών πόρων. 

·         Ανταγωνισμοί των κρατών: Οι οικονομικοί και στρατιωτικοί ανταγωνισμοί  για επικράτηση σε παγκόσμιο επίπεδο κατεύθυναν την πολιτική των κρατών σε μια παραγωγή δίχως σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον. Στο ίδιο πνεύμα εδράζεται και η προσπάθεια των μικρών κρατών να προσελκύσουν επενδύσεις. Για αυτό το λόγο, προσφέρουν συνθήκες παραγωγής που μειώνουν το κόστος παραγωγής, αλλά  δε δείχνουν κανένα σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον.

·         Αστικοποίηση: Η απότομη και απροσχεδίαστη επέκταση του αστικού και τεχνητού τοπίου εις βάρος του φυσικού,  καθώς και η αύξηση των επιπέδων  μόλυνσης και ρύπανσης, μετέτρεψε τις πόλεις σε «άξενα» περιβάλλοντα και μείωσε τις φυσικές εκτάσεις στο σύνολο του πλανήτη.

 

·         Ατομικισμός: Η αποξένωση και η  ανωνυμία στις μαζικές, αστικές κοινωνίες προκαλεί αδιαφορία για κοινωνικά αγαθά, όπως η φύση,  καθώς κυριαρχεί η αλαζονική αντίληψη ότι η φύση υπάρχει για να εξυπηρετεί τις ανθρώπινες ανάγκες.

Γ. ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΔΙΕΞΟΔΟΥ

·         Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πολίτη (Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, εισαγωγή της περιβαλλοντολογίας στα σχολεία, σεμινάρια για όλες τις κατηγορίες εργαζομένων, διαλέξεις)

·         Παιδεία: εισαγωγή του μαθήματος περιβαλλοντικής συνείδησης στα σχολεία. Ειδικά σεμινάρια ενημέρωσης. Δεντροφύτευση, ανακύκλωση κ.α.

·         Αυστηρά νομοθετικά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και πιστή εφαρμογή τους (ανακύκλωση απορριμμάτων, απομάκρυνση βιομηχανιών από κατοικημένες περιοχές, υποχρεωτική χρήση φίλτρων, μέτρα για προστασία των θαλασσών, ποταμών, λιμνών, ρύθμιση του κυκλοφοριακού προβλήματος των πόλεων)

·         Αποκατάσταση ζημιών που προκάλεσε ο άνθρωπος στο περιβάλλον (αναδασώσεις, επέκταση χαρακτηρισμών νέων περιοχών ως βιοτόπων)

·         Διεθνής οικολογική συνεργασία (διεθνής νομοθεσία, διεθνείς οργανισμοί, αφοπλισμός)

·         Δράση οικολογικού κινήματος:                                                                         

(α) διαφώτιση του κοινού - καταγγελία (επισήμανση των κινδύνων με διαφωτιστικές εκστρατείες, προβολή από τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας όλων των διαστάσεων του προβλήματος), 

(β) δυναμικές εκδηλώσεις (διαδηλώσεις, πίεση σε φορείς εξουσίας, συμμετοχή σε παγκόσμια κινήματα)

·         Αλλαγή του σύγχρονου τρόπου ζωής και του μοντέλου ανάπτυξης (οικοανάπτυξη)

·         Χρήση ήπιων μορφών ενέργειας ( αιολική, ηλιακή και άλλες), επεξεργασία λυμάτων και αποβλήτων, επέκταση των πρακτικών ανακύκλωσης ( Ο ρόλος της τεχνολογικής εξέλιξης)

Δ. ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση πρέπει να:

1.    Εξετάζει το περιβάλλον στην ολότητα του, φυσικό και δομημένο, τεχνολογικό και κοινωνικό

2.    Είναι μια διαρκής διαδικασία που αρχίζει από την προσχολική ηλικία και συνεχίζεται σε όλα τα επίπεδα τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης.

3.    Είναι διεπιστημονική στην προσέγγισή της και πλησιάζει το περιεχόμενο κάθε ξεχωριστής ειδικότητας με μια αντίληψη καθολικότητας.

4.    Εξετάζει τα κύρια περιβαλλοντικά θέματα από τοπική, εθνική, περιφερειακή και παγκόσμια σκοπιά.

5.    Εστιάζει σε τρέχουσες και επίκαιρες περιβαλλοντικές καταστάσεις, αλλά λαμβάνει υπόψη και την ιστορική οπτική.

6.    Αναδεικνύει την αξία και την αναγκαιότητα της συνεργασίας σε επίπεδο τοπικό και παγκόσμιο, για την πρόληψη και την επίλυση των περιβαλλοντικών προβλημάτων, λαμβάνει υπόψη την περιβαλλοντική διάσταση στα σχέδια ανάπτυξης.

7.    Δίνει τη δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους να συμμετέχουν στο σχεδιασμό της διαδικασίας, με την οποία θα αποκτήσουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες, καθώς και τη δυνατότητα να λαμβάνουν αποφάσεις και να δέχονται τις συνέπειες.

8.    Συσχετίζει την περιβαλλοντική ευαισθησία, τη γνώση, τις ικανότητες για την επίλυση των προβλημάτων και διασαφήνιση αξιών σε κάθε ηλικία, αλλά και δίνει έμφαση στην ευαισθητοποίηση των ατόμων μικρής ηλικίας για το άμεσο περιβάλλον τους.

9.    Βοηθά τους μαθητευόμενους να ανακαλύπτουν τα συμπτώματα και τις πραγματικές αιτίες των περιβαλλοντικών προβλημάτων.

   .    Δίνει έμφαση στην πολυπλοκότητα των περιβαλλοντικών προβλημάτων και, επομένως, χρειάζεται η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και ικανοτήτων για την επίλυσή τους.

.  .       Χρησιμοποιεί ποικιλία μαθησιακών χώρων και μια ευρεία αντίληψη για την εκπαιδευτική προσέγγιση, τη διδασκαλία και τη μάθηση σχετικά με το περιβάλλον, δίνοντας έμφαση σε πρακτικές δραστηριότητες και σε εμπειρίες, αποκτημένες από πρώτο χέρι.